KANUN NO: 3201
Yurt Dışında Bulunan Türk
Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından
Değerlendirilmesi Hakkında Kanun [1]
Kabul Tarihi: 8 Mayıs 1985
Resmi Gazete ile Neşir ve İlânı: 22
Mayıs 1985 - Sayı: 18761
5.t. Düstur, c.24 - s.
AMAÇ VE KAPSAM
MADDE 1- (Değişik: 5754 -
17.4.2008 / m.79/1) Türk
vatandaşlarının yurt dışında 18 yaşını doldurduktan sonra, Türk vatandaşı iken
geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreleri arasında veya
sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurt dışında ev
kadını olarak geçen süreleri, bu Kanunda belirtilen sosyal güvenlik
kuruluşlarına prim ödenmemiş olması ve istekleri halinde, bu Kanun hükümlerine
göre sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilir.
TANIMLAR
a) (Değişik: 5754 -
17.4.2008 / m.79/2) Sosyal
güvenlik kuruluşları; Sosyal Güvenlik Kurumu ile 17/7/1964 tarihli ve 506
sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun
geçici 20 nci maddesine tabi sandıkları,
b) (Değişik: 5754 -
17.4.2008 / m.79/2) Sosyal
güvenlik Kanun'ları; 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve
Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 506
sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun
geçici 20 nci maddesi ile 24/5/1983 tarihli ve 2829 sayılı Sosyal Güvenlik
Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanun ile
bu Kanun'lara ait ek ve değişiklikleri,
c) Sürelerin Değerlendirilmesi, Türk vatandaşlığını haiz
olanların 1 inci maddede belirtilen sürelerinin istekleri halinde
değerlendirilmesini,
d) (...) (Madde 2 nin (d)
bendi, 8.5.2008 tarih ve 26870 sayılı R.G.'de yayımlanan, 17.4.2008 tarih ve
5754 sayılı Kanun'un
79. maddesinin (2) nolu fıkrası hükmü gereğince yürürlükten kaldırılmıştır.)
e) (Ek: 5510 - 31.5.2006 / m.105/E-2 - Yürürlük m.108) Kurum; Sosyal Güvenlik Kurumu
Başkanlığını,
f) (Ek: 5510 - 31.5.2006 / m.105/E-2 - Yürürlük m.108) Bakanlık; Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığını,
İfade eder.
BAŞVURULACAK KURULUŞLAR
MADDE 3- (Değişik madde ve başlığı: 5754 - 17.4.2008 / m.79/3) Bu Kanun'un 1 inci maddesinde
belirtilenler ile yurt dışında çalışmakta iken veya yurda kesin dönüş yaptıktan
sonra ölenlerin Türk vatandaşı olan hak sahipleri sigortalının Türkiye'de
hiçbir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi çalışması yoksa Sosyal Güvenlik
Kurumuna, Türkiye'de çalışması varsa en son tabi olduğu sosyal güvenlik
kuruluşuna müracaat etmek suretiyle bu Kanun'la getirilen haklardan
yararlanırlar.
Sosyal güvenlik sözleşmeleri
uygulanmak suretiyle kendilerine veya hak sahiplerine kısmi aylık bağlanmış
olanların borçlanma işlemleri aylık aldıkları sosyal güvenlik kuruluşunca
yapılır.
BORÇLANMA TUTARI VE BORÇLANMA TUTARININ İADESİ
MADDE 4- (Değişik madde ve başlığı: 5754 - 17.4.2008 / m.79/4) Borçlanılacak her bir gün için
tahakkuk ettirilecek borç tutarı, başvuru tarihindeki 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 82 nci maddesinde belirtilen prime
esas asgari ve azami günlük kazanç arasında seçilecek günlük kazancın %
32'sidir. Ancak, prime esas asgari günlük kazancın altında olmamak üzere
borçlanma tutarına esas alt sınırı farklı bir miktarda belirlemeye Bakanlar
Kurulu yetkilidir. Borçlanılan süreler, yurda kesin dönüş yapılmış olması
şartıyla aylık tahsisi için yazılı talepleri halinde 5510 sayılı Kanun'un 41 inci maddesinin son fıkrası
hükümlerine göre değerlendirilir. Tahakkuk ettirilen borç tutarı, tebliğ
edildiği tarihten itibaren üç ay içerisinde ödenir. Ödeme yapılan gün sayısı
prim ödeme gün sayısına ve prime esas kazanca dahil edilir. Tahakkuk ettirilen
prim borcunu tebligat tarihinden itibaren üç ay içerisinde ödemeyenler için
yeniden başvuru şartı aranır.
Borçlanmadan sonradan vazgeçenler ile yapılan borçlanma
sonrasında aylık bağlanması için gerekli şartları yerine getiremeyenlere ve
bunların hak sahiplerine talepleri üzerine yaptıkları ödemeler, faizsiz olarak
iade edilir.
Ancak yurt dışında iken borçlanma
isteğinde bulunacak sigortalı veya hak sahipleri Yeni Türk Lirası olarak
bildirilecek tutarın karşılığını döviz cinsinden, Türkiye'de ise Yeni Türk
Lirası olarak öderler.
SÜRE TESPİTİ VE SİGORTALILIĞIN BAŞLANGICI
MADDE 5 - (Değişik 1. fıkra:
5754 - 17.4.2008 / m.79/5) Yurt
dışındaki sigortalılık sürelerinin tespitinde, bunu belirten ve istek sahibinin
ibraz edeceği ispatlayıcı belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son
tarihten geriye doğru olmak üzere gün sayıları esas alınır, bu tespitte 1 yıl
360 gün, 1 ay 30 gün hesaplanır.
Sosyal güvenlik kanunlarına tabi hizmetleri olanların,
borçlandıkları gün sayısı, prim ödeme gün sayıları ile fiili hizmetlerine
katılır. Sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler borçlanılmış ise;
sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülür.
Sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi
hizmeti blunmayan istek sahiplerinin sigortalılıklarının başlangıç tarihi,
borçlarını tamamen ödedikleri tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geriye
götürülen tarihtir.
(Ek fıkra: 5754 - 17.4.2008 / m.79/5) Yurtdışı hizmet borçlanmasına ait
süreler 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na
göre hangi sigortalılık haline göre geçmiş sayılacağının belirlenmesinde;
Türkiye'de sigortalılıkları varsa borçlanma talep tarihindeki en son
sigortalılık haline göre, sigortalılıkları yoksa aynı Kanun'un 4 üncü
maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçmiş sigortalılık süresi
olarak kabul edilir.
(Ek fıkra: 5754 - 17.4.2008 / m.79/5) Sosyal güvenlik sözleşmesi
yapılmış ülkelerdeki hizmetlerini, bu Kanuna göre borçlananların, sözleşme
yapılan ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi
olarak dikkate alınmaz.
AYLIK TAHSİSİ VE AYLIĞIN BAŞLAMA TARİHİ
MADDE 6 - A) Bu Kanuna göre değerlendirilen sürelere
istinaden aylık tahsisi yapılabilmesi için;
a) Yurda kesin dönülmüş olması,
b) Tahakkuk ettirilen döviz borcunun tamamının ödenmiş
olması,
c) Döviz borcunun tamamının ödenmesinden sonra yazılı
istekte bulunulması, Şarttır.
(Değişik son paragraf: 5754 -
17.4.2008 / m.79/6) Yukarıdaki şartları yerine
getirenlerden tahsise hak kazananların aylıkları, yazılı istek tarihini takip
eden ay başından itibaren başlatılmak üzere 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve
506 sayılı Kanun'un
geçici 20 nci maddesi hükümlerine göre bağlanır.
B)(Değişik: 5754 - 17.4.2008 / m.79/6)(Değişik
ilk paragraf: 5997 - 16.6.2010 / m.15) Kanun
hükümlerinden yararlanmak suretiyle aylık bağlananlardan tekrar yurt dışında
yabancı ülke mevzuatına tabi çalışanlar, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya
da sosyal yardım ödeneği alanların aylıkları, tekrar çalışmaya başladıkları
veya ikamete dayalı bir ödenek almaya başladıkları tarihten itibaren kesilir.
Türkiye'de sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar hakkında 31/5/2006 tarihli ve
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun sosyal
güvenlik destek primine tabi olarak çalışılmasına ilişkin hükümleri uygulanır.
Yurt
içinde veya yurt dışında çalışması sona erenlerin veya ikamete dayalı bir
ödenek alanlardan ödenekleri sona erenlerin, aylıklarının tekrar ödenmesi için
yazılı talepte bulunmaları halinde, talep tarihini izleyen ay başından itibaren
aylıkları tekrar ödenmeye başlanır.
T.C. EMEKLİ SANDIĞINCA BAĞLANACAK AYLIĞA AİT ESASLAR
MADDE 7 - (...) (Madde 7,
16.6.2006 tarih ve 26200 sayılı R.G.'de yayımlanan, 31.5.2006 tarih ve 5510
sayılı Kanun'un,
17.4.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanun'un
64. maddesi ile değişik 106. maddesinin (24) no.lu fıkrası hükmü gereğince,
2008 yılı Ekim ayı başından geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır.)
BU KANUNDAN YARARLANAMAYACAKLAR
MADDE 8 - Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce veya sonra
30.5.1978 tarih ve 2147 sayılı Kanun ve sosyal güvenlik kanunlarına göre
kendilerine veya hak sahiplerine aylık bağlanmış olanlar ile aylık bağlanması
için müracaat edip de aylığa hak kazanmış durumda bulunanlar bu Kanundan
yararlanamazlar.
KISMİ AYLIKLAR
MADDE 9 - Sosyal güvenlik sözleşmeleri uygulanmak suretiyle
sosyal güvenlik kanunlarına göre kendilerine veya hak sahiplerine kısmi aylık
bağlanmış olanlar, talep ettikleri takdirde, 4 üncü madde hükmüne göre tahakkuk
ettirilen borçlarını tamamen ödemeleri şartıyla kısmi aylıkları, borçlarını
ödedikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren tam aylığa çevrilir. Bu
uygulamada borç miktarının tahakkukunda sözleşme akdedilen ülkenin sigorta
kurumlarınca gönderilmiş olan hizmet cetvelindeki, tam aylığa yeterli olan gün
sayıları nazara alınır.
Ancak, istekleri halinde sigortalı veya hak sahipleri,
hizmet cetvelindeki gün sayılarının tamamını da borçlanabilirler.
SOSYAL GÜVENLİK SÖZLEŞMELERİ İLE TRANSFERİ SAĞLANAN
PRİMLERİN İADESİ
MADDE 10 - Türk vatandaşları hesabına yabancı ülkelerdeki
sosyal güvenlik kurumlarına yatırılmış bulunan primlerin, ülkelerarası
anlaşmalarla Türkiye'ye transferlerinin sağlanması halinde;
a) Transfer olunan primlere ilişkin sürelerin tamamını bu
Kanuna göre borçlanarak, tahakkuk ettirilen döviz borcunu da ödemiş olanlara,
transfer olunan primlerin tamamı,
b) Transfer olunan primlere ilişkin sürelerin bir kısmını bu
Kanuna göre borçlanarak tahakkuk ettirilen döviz borcunu da ödemiş olanlara,
transfer olunan primlerin borçlandıkları süreye isabet eden orandaki miktarı,
Taransfer tarihindeki cari kur üzerinden Türk Lirası
karşılığı olarak ilgili sosyal güvenlik kuruluşunca sigortalıya, hak
sahiplerine veya mirasçılarına iade edilir.
MADDE 11 - (...) (Madde 11,
16.6.2006 tarih ve 26200 sayılı R.G.'de yayımlanan, 31.5.2006 tarih ve 5510
sayılı Kanun'un,
17.4.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanun'un
64. maddesi ile değişik 106. maddesinin (24) no.lu fıkrası hükmü gereğince,
2008 yılı Ekim ayı başından geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır.)
YÖNETMELİK
MADDE 12 - Bu Kanunun uygulanması ile ilgili esaslar Devlet
bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığı, Maliye ve Gümrük Bakanlığı ile Çalışma ve
Sosyal Güvenlik Bakanlığınca üç ay içinde müştereken çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
GEÇİCİ MADDE 1 - (...) (Geçici
Madde 1, 16.6.2006 tarih ve 26200 sayılı R.G.'de yayımlanan, 31.5.2006 tarih ve
5510 sayılı Kanun'un,
17.4.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanun'un
64. maddesi ile değişik 106. maddesinin (24) no.lu fıkrası hükmü gereğince,
2008 yılı Ekim ayı başından geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır.)
GEÇİCİ
MADDE 2 - (...) (Geçici Madde 2, 16.6.2006 tarih ve 26200 sayılı
R.G.'de yayımlanan, 31.5.2006 tarih ve 5510 sayılı Kanun'un,
17.4.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanun'un
64. maddesi ile değişik 106. maddesinin (24) no.lu fıkrası hükmü gereğince,
2008 yılı Ekim ayı başından geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır.)
GEÇİCİ
MADDE 3 - (...) (Geçici Madde 3, 16.6.2006 tarih ve 26200 sayılı R.G.'de
yayımlanan, 31.5.2006 tarih ve 5510 sayılı Kanun'un,
17.4.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanun'un
64. maddesi ile değişik 106. maddesinin (24) no.lu fıkrası hükmü gereğince,
2008 yılı Ekim ayı başından geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır.)
GEÇİCİ
MADDE 4 - (...) (Geçici Madde 4, 16.6.2006 tarih ve 26200 sayılı
R.G.'de yayımlanan, 31.5.2006 tarih ve 5510 sayılı Kanun'un,
17.4.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanun'un
64. maddesi ile değişik 106. maddesinin (24) no.lu fıkrası hükmü gereğince,
2008 yılı Ekim ayı başından geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır.)
GEÇİCİ MADDE 5- (Ek: 5754
- 17.4.2008 / m.79/7) Bu maddenin yürürlüğe girdiği
tarihten önce 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli
Sandığı Kanunu'na tabi iştirakçi olanların bu maddenin
yürürlüğe girdiği tarihten önce veya sonra yurtdışında geçen hizmetlerinin
borçlandırılmasında, borç tutarı ilgililerin Türkiye'den ayrılmadan önce
Sandığa tabi hizmetlerinden en son bıraktıkları derece ve kademelerine
yurtdışında geçirdikleri ve borçlanmak istedikleri sürenin her üç yılına bir
derece ve her yılına bir kademe verilmek ve öğrenim durumları itibariyle 657
sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun değişik 36 ncı maddesindeki
yükselebilecekleri dereceleri geçmemek üzere tespit edilecek derece, kademe ve
ek göstergeleri ile emekli keseneğine esas aylığın hesabına ait tüm unsurların
toplamının müracaat tarihinde yürürlükte olan katsayı ile çarpımı sonucu
bulunacak tutarlar esas alınarak, yine o tarihteki kesenek ve karşılık
oranlarına göre hesap edilir.
GEÇİCİ MADDE 6- (Ek: 5754
- 17.4.2008 / m.79/7) Sosyal güvenlik sözleşmesi
imzalanmamış ülkelerden 1/1/1989 tarihinden bu maddenin yürürlüğe girdiği
tarihe kadar zorunlu göçe tabi tutulan, Türk vatandaşı olup Türkiye'de ikamet
eden ve 1/7/1976 tarihli ve 2022 sayılı Kanun dahil
olmak üzere sosyal güvenlik kuruluşlarından gelir veya aylık almamak koşulu ile
yurt dışında geçen ve belgelendirilen çalışma süreleri bu Kanuna göre
borçlandırılmak suretiyle yaşlılık aylığı bağlanmasında sosyal güvenlikleri
bakımından değerlendirilir.
GEÇİCİ MADDE 7- (Ek: 5754
- 17.4.2008 / m.79/7) Bu maddenin yürürlüğe girdiği
tarihten önce hizmet borçlanması talebinde bulunanlardan; borç tahakkuku
yapılmış olanların, borç tahakkuku ile ilgili işlemleri devam edenlerin,
tahakkuk ettirilen borçlarını ödeyenlerin ve borçlandıkları yurtdışı hizmetleri
dikkate alınarak aylık bağlanmış olanların kazanılmış hakları saklıdır.
5510 sayılı Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk
defa aynı Kanun'un 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında
sigortalı olarak çalışmaya başlayanların 5510 sayılı Kanun'un
yürürlüğe girdiği tarihten önceki yurtdışı borçlanma süreleri de, aynı Kanun'un
4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında değerlendirilir.
Bunların aylıklarının hesabında 5510 sayılı Kanun'un geçici 2 nci maddesi hükümleri
uygulanır.
Bu Kanun'un uygulamasında 5510 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesinin birinci fıkrası, 82
nci maddesi, 106 ncı maddesinin birinci fıkrasının (24) numaralı bendi ve
geçici 7 nci maddesinin dördüncü fıkrası bu maddenin yayımı tarihinde yürürlüğe
girmiş sayılır.
KALDIRILAN HÜKÜMLER
MADDE 13 - 30.5.1978 tarih ve 2147 sayılı Kanun yürürlükten
kaldırılmıştır.
YÜRÜRLÜK
MADDE 14 - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
YÜRÜTME
MADDE 15 - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
[1]
1. Bu Kanunda geçen
"döviz" ibareleri, 16.6.2006 tarih ve 26200 sayılı R.G.'de
yayımlanan, 31.5.2006 tarih ve 5510 sayılı Kanunun 106. maddesinin (25) no.lu fıkrası hükmü gereğince, 1.6.2008
tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır.
2. Bu Kanunda geçen "döviz" ibareleri, 16.6.2006 tarih ve 26200 sayılı R.G.'de yayımlanan, 31.5.2006 tarih ve 5510 sayılı Kanun'un, 17.4.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanun'un 64. maddesi ile değişik 106. maddesinin (24) no.lu fıkrası hükmü gereğince, 2008 yılı Ekim ayı başından geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır.
Sonraki > |
---|