Çevre
ve Şehircilik Bakanlığından:
AFET RİSKİ
ALTINDAKİ ALANLARIN DÖNÜŞTÜRÜLMESİ
HAKKINDA
KANUNUN UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ
BÖLÜM
Amaç,
Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve
kapsam
MADDE 1 – (1) Bu
Yönetmeliğin amacı; 16/5/2012 tarihli ve 6306
sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun
uyarınca, riskli yapılar ile riskli alan ve rezerv yapı alanlarının
tespitine, riskli yapıların yıktırılmasına, yapılacak planlamaya,
dönüştürmeye tabi tutulacak taşınmazların değerinin tespitine, hak sahibi
olacaklarla yapılacak anlaşmaya ve yapılacak yardımlara, yeniden yapılacak
yapılara ve 6306 sayılı Kanun kapsamındaki diğer uygulamalara ilişkin usûl ve esasları belirlemektir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu
Yönetmelik, 6306 sayılı Kanunun 3 üncü, 6 ncı ve
8 inci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar ve
kısaltmalar
MADDE 3 – (1) Bu
Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlık: Çevre ve Şehircilik Bakanlığını,
b) İdare: Belediye ve mücavir alan sınırları içinde
belediyeleri, bu sınırlar dışında il özel idarelerini, büyükşehirlerde
büyükşehir belediyelerini, Bakanlık tarafından yetkilendirilmesi hâlinde
büyükşehir belediyesi sınırları içindeki ilçe belediyelerini,
c) İlgili kurum: Uygulama alanında dönüşüm projesi
gerçekleştirecek olan Bakanlığı, İdareyi ve Toplu Konut İdaresi
Başkanlığını,
ç) Kanun: 16/5/2012 tarihli ve
6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunu,
d) Müdürlük: Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü olan
illerde bu Müdürlüğü, diğer illerde ise Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünü,
e) Rezerv yapı alanı: Kanun uyarınca gerçekleştirilecek
uygulamalarda yeni yerleşim alanı olarak kullanılmak üzere, Toplu Konut
İdaresi Başkanlığının veya İdarenin talebine bağlı olarak veya resen, Maliye
Bakanlığının uygun görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenen alanları,
f) Riskli alan: Zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma
sebebiyle can ve mal kaybına yol açma riski taşıyan, Bakanlık veya İdare
tarafından Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının görüşü de alınarak
belirlenen ve Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca kararlaştırılan
alanı,
g) Riskli yapı: Riskli alan içinde veya dışında olup
ekonomik ömrünü tamamlamış olan ya da yıkılma veya ağır hasar görme riski
taşıdığı ilmî ve teknik verilere dayanılarak tespit edilen yapıyı veya
yapıları,
ğ) Taşınmaz: 22/11/2001 tarihli
ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 704 üncü maddesi uyarınca taşınmaz
mülkiyeti kapsamına giren arazi, tapu kütüğünde ayrı sayfaya kaydedilen
bağımsız ve sürekli haklar ile kat mülkiyeti kütüğüne kayıtlı bağımsız
bölümleri,
h) TOKİ: Toplu Konut İdaresi Başkanlığını,
ı) Uygulama alanı: Bakanlar Kurulu kararıyla
kararlaştırılan riskli alan ile Bakanlıkça belirlenen rezerv yapı alanını
ve riskli yapının veya yapıların bulunduğu alanı,
ifade eder.
İKİNCİ
BÖLÜM
Rezerv Yapı
Alanı ile Riskli Alanın Tespiti
Rezerv yapı
alanının tespiti
MADDE 4 – (1) Rezerv
yapı alanı;
a) Alanın büyüklüğünü de içeren koordinatlı hâlihazır
haritasını,
b) Alanın uydu görüntüsünü veya ortofoto
haritasını,
c) Alanda bulunan kamuya ait taşınmazların listesini,
ihtiva eden
dosyaya istinaden, Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak Bakanlıkça
belirlenir.
(2) Rezerv yapı alanı:
a) Bakanlıkça resen belirlenebilir.
b) TOKİ veya İdare, birinci fıkrada belirtilen bilgi ve
belgeleri ihtiva eden dosyaya istinaden Bakanlıktan rezerv yapı alanı
belirlenmesi talebinde bulunabilir.
c) Gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerince, birinci
fıkrada belirtilen bilgi ve belgeleri ihtiva eden dosyaya istinaden
Bakanlıktan rezerv yapı alanı belirlenmesi talebinde bulunabilir. Gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerince rezerv yapı alanı
belirlenmesi talebinde bulunulabilmesi için; bu talebin, talebe konu
taşınmazların maliklerinin tamamının muvafakati ile yapılması ve bu
taşınmazların yüzölçümlerinin yüzde yirmibeşinin
mülkiyetinin, geliri dönüşüm projeleri özel hesabına gelir olarak
kaydedilmek üzere, Bakanlığın uygun gördüğü, bağlı veya ilgili kuruluşuna veyahutta İdareye veya TOKİ’ye
devrine muvafakat edilmesi gerekir.
(3) Maliye Bakanlığı rezerv yapı alanına ilişkin
görüşünü otuz gün içinde bildirir.
Riskli
alanın tespiti
MADDE 5 – (1) Riskli
alan;
a) Alanın, zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma
sebebiyle can ve mal kaybına yol açma riski taşıdığına dair teknik raporu,
b) Alanda daha önceden meydana gelmiş afetler varsa,
bunlara dair bilgileri,
c) Alanın büyüklüğünü de içeren koordinatlı
sınırlandırma haritasını, varsa uygulama imar planını,
ç) Alanda bulunan kamuya ait taşınmazların listesini,
d) Alanın uydu görüntüsünü veya ortofoto
haritasını,
e) Zemin yapısı sebebiyle riskli alan olarak tespit
edilmek istenilmesi halinde yerbilimsel etüd
raporunu,
f) Alanın özelliğine göre Bakanlıkça istenecek sair
bilgi ve belgeleri,
ihtiva edecek
şekilde hazırlanmış olan dosyaya istinaden ve Afet ve Acil Durum Yönetimi
Başkanlığının görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir ve teklif olarak
Bakanlar Kuruluna sunulur.
(2) TOKİ veya İdare, birinci fıkrada belirtilen bilgi ve
belgeleri ihtiva eden dosyaya istinaden Bakanlıktan riskli alan tespit
talebinde bulunabilir. Bakanlıkça yapılacak inceleme neticesinde, uygun
görülen talepler, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının görüşü
alınarak, teklif olarak Bakanlar Kuruluna sunulur.
(3) Riskli alan belirlenmesi için bu alanda taşınmaz
maliki olan gerçek veya özel hukuk tüzel kişileri, birinci fıkrada
belirtilen bilgi ve belgeleri ihtiva eden dosya ile birlikte Bakanlık veya
İdareden riskli alan tespit talebinde bulunabilir. İdareye yapılacak
talepler Bakanlığa iletilir. Bakanlıkça yapılacak inceleme neticesinde
uygun görülen talepler, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının görüşü
alınarak, teklif olarak Bakanlar Kuruluna sunulur.
(4) Bir alanın riskli alan olarak tespit edilebilmesi
için alanın büyüklüğünün asgarî 15.000 m2 olması gerekir. Ancak,
Bakanlıkça uygulama bütünlüğü bakımından gerekli görülmesi halinde, parsel
veya parsellerin büyüklüğüne bakılmaksızın ve 15.000 m2 şartı
aranmaksızın riskli alan tespiti yapılabilir.
(5) Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı riskli alana
ilişkin görüşünü on beş gün içerisinde bildirir.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Riskli
Yapıların Tespiti, İtirazların Değerlendirilmesi ve Yıkım İşlemleri
Riskli
yapıların tespitinde görev alacak kurum ve kuruluşlar
MADDE 6 – (1) Riskli
yapılar, Bakanlıkça veya İdarece veyahutta
Bakanlıkça lisanslandırılacak, kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler;
sermayesinin en az yüzde kırkı kamu kurum ve kuruluşlarına ait olan
şirketler; depremden korunma, deprem zararlarının azaltılması ve deprem
mühendisliğinin gelişmesine katkıda bulunmak gibi konularda faaliyet
gösteren sivil toplum kuruluşları; 29/6/2001
tarihli ve 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanuna göre Bakanlıktan izin
belgesi almış yapı denetimi kuruluşları ve laboratuvar
kuruluşları ile mimarlık ve mühendislik hizmetleri veren ve 27/1/1954 tarihli
ve 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu uyarınca büro
tescilini yaptırmış kurum ve kuruluşlarca tespit edilir.
(2) Riskli yapı tespit raporunun hazırlanmasında görev
alacak mühendislerin, ilgili meslek odalarına üyeliklerinin devam ediyor
olması, mesleklerinde fiilen en az beş yıl çalışmış olmaları ve bu
hususları belgelendirmeleri gerekir. Lisans başvurusunda bu belgelerden
başka herhangi bir belge istenmez.
(3) Lisans başvurusunda Bakanlığa sunulan belgelerin
gerçeğe aykırı olduğunun tespit edilmesi, riskli yapı tespitinin gerçeğe
aykırı olarak yapıldığının anlaşılması ve 7 nci
maddenin dördüncü fıkrası hükmüne aykırı davranılması hallerinde; tespite
konu lisanslı kurum ve kuruluşların lisansı Bakanlıkça iptal edilir.
(4) Bakanlık, riskli yapı tespitine ilişkin faaliyetleri
denetleme yetkisine sahiptir.
(5) Lisanslı kurum ve kuruluşlarda riskli yapı
tespitinde görev alacak mühendislerin, Bakanlıkça açılacak eğitim
programlarına katılmaları zorunludur.
(6) Lisans belgesi; A-4 formatında birinci sınıf hamur
kâğıt üzerine, EK-1’deki şekil ve muhtevada düzenlenir.
(7) Riskli yapıya ve lisanslandırılmış kurum ve
kuruluşlara ilişkin iş ve işlemler Bakanlıkça elektronik yazılım sistemi
ile de takip edilebilir. Lisanslandırılmış kurum ve kuruluşlara yapılacak
bildirimler ve tebligatlar elektronik ortamda da yapılabilir.
Riskli
yapıların tespiti ve itiraz
MADDE 7 – (1) Riskli
yapılar, 6/3/2007 tarihli ve 26454 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik
hükümlerine göre tespit edilir.
(2) Riskli yapıların tespiti;
a) Öncelikle yapı malikleri veya kanunî temsilcileri
tarafından, masrafları kendilerine ait olmak üzere yaptırılır. Maliklerce
yapılacak riskli yapı tespiti talebi, tapu belgesinin ve kimlik belgesinin
fotokopisi ile yapılır.
b) Bakanlıkça, süre verilerek maliklerden veya kanunî
temsilcilerinden istenebilir. Verilen süre içinde yaptırılmadığı takdirde,
tespitler Bakanlıkça veya İdarece yapılır veya yaptırılır. Bakanlık,
belirlediği alanlardaki riskli yapıların tespitini süre vererek İdareden de
isteyebilir.
(3) İtiraz üzerine yeniden rapor tanzim edilmesi gereken
haller ve raporun gerçeğe aykırı düzenlendiğinin tespit edilmesi halleri
hariç olmak üzere, her yapı için sadece bir adet riskli yapı tespiti raporu
düzenlenebilir. Lisanslandırılmış kurum ve kuruluşlar riskli yapı tespit
talebi üzerine, o yapı hakkında daha önce riskli yapı tespit raporu düzenlenip
düzenlenmediğini elektronik yazılım sistemi üzerinden kontrol eder.
(4) Riskli yapı tespitine ilişkin raporların bir örneği,
tespit tarihinden itibaren en geç yedi gün içinde, tespiti yapan İdarece
veya lisanslandırılmış kurum veya kuruluşça, tespite konu yapının bulunduğu
ildeki Müdürlüğe gönderilir. Müdürlükçe, raporların birinci fıkrada
belirtilen esaslara uygun olarak düzenlenip düzenlenmediği incelenir ve
herhangi bir eksiklik veya yanlışlık tespit edilmesi halinde bu raporlar
gerekli düzeltmeler yapılmak üzere raporu düzenleyen kurum veya kuruluşa
iade edilir. Yapılan incelemede raporlarda herhangi bir eksiklik ve
yanlışlığın bulunmadığının tespit edilmesi halinde, riskli yapılar,
Müdürlükçe en geç on iş günü içinde, tapu kütüğünün beyanlar hanesinde
belirtilmek üzere, ilgili tapu müdürlüğüne bildirir ve bu konuda Bakanlığa
bilgi verir.
(5) İlgili tapu
müdürlüğünce, tapu kütüğüne işlenen belirtmeler, riskli yapı tespitine
karşı tebligat tarihinden itibaren onbeş gün
içinde riskli yapının bulunduğu yerdeki Müdürlüğe itiraz edilebileceği,
aksi takdirde tebligat tarihinden itibaren İdarece altmış günden az olmamak
üzere belirlenen süre içinde yapının yıktırılması gerektiği de belirtilmek
suretiyle, aynî ve şahsî hak sahiplerine tebliğ edilir ve yapılan bu
tebligat Müdürlüğe bildirilir.
(6) Riskli yapı tespitine karşı malikler veya kanunî
temsilcilerince on beş gün içinde riskli yapının bulunduğu yerdeki
Müdürlüğe verilecek bir dilekçe ile itiraz edilebilir.
(7) Riskli yapının bulunduğu ilde itirazı
değerlendirecek teknik heyetin teşkil edilmemiş olması halinde, itiraz
dilekçeleri ile itiraz edilen tespite ilişkin raporlar, riskli yapının
bulunduğu yerdeki Müdürlükçe, o il için yetkilendirilmiş teknik heyetin
bulunduğu ildeki Müdürlüğe gönderilir.
(8) Riskli yapı tespitinin, itiraz üzerine değişmesi
halinde, durum aynı şekilde ilgili tapu müdürlüğüne bildirilir.
Riskli
yapıların yıktırılması
MADDE 8 – (1) Riskli
yapı olarak tapu kütüğüne kaydedilen taşınmazların maliklerine, altmış
günden az olmamak üzere süre verilerek riskli yapıların yıktırılması
istenilir.
(2) Riskli yapıların birinci fıkra uyarınca verilen süre
içinde maliklerince yıktırılıp yıktırılmadığı, Müdürlükçe mahallinde
kontrol edilir ve riskli yapı, malik tarafından yıktırılmamış ise, yapının
idarî makamlarca yıktırılacağı belirtilerek ve otuz günden az olmak üzere
ek süre verilerek tebligatta bulunulur.
(3) Birinci ve ikinci fıkralar uyarınca verilen süreler
içinde riskli yapıların maliklerince yıktırılmaması halinde, riskli
yapıların insandan ve eşyadan tahliyesi ve yıktırma işlemleri; yıktırma
masrafı öncelikle dönüşüm projeleri özel hesabından karşılanmak üzere,
mahallî idarelerin de iştiraki ile mülki amirler tarafından yapılır veya
yaptırılır.
(4) Birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarda belirtilen
usullere göre süresinde yıktırılmadığı tespit edilen riskli yapıların
yıktırılması, Bakanlıkça yazılı olarak İdareye bildirilir. Buna rağmen
yıktırılmadığı tespit edilen yapılar, Bakanlıkça yıkılır veya yıktırılır.
(5) Uygulamanın gerektirmesi hâlinde Bakanlık,
yukarıdaki fıkralarda belirtilen tahliye ve yıktırma iş ve işlemlerini bizzat
da yapabilir.
(6) Bakanlık veya İdare tarafından yapılan yıktırmanın
masrafları, ilgili tapu müdürlüğüne bildirilir. Tapu müdürlüğü, yıkılan
binanın paydaşlarının müteselsil sorumlu olmalarını sağlamak üzere tapu
kaydındaki arsa payları üzerine masraf tutarında müşterek ipotek
belirtmesinde bulunarak Bakanlığa veya İdareye ve binanın aynî ve şahsî hak
sahiplerine bilgi verir.
Teknik
heyetlerin teşkili
MADDE 9 – (1) Riskli
yapı tespitlerine karşı yapılacak itirazları değerlendirmek üzere, ihtiyaca
göre Bakanlıkça gerekli görülen yerlerde yeteri kadar teknik heyet teşkil
edilir.
(2) Teşkil olunacak her bir teknik heyet için; yüksek
öğretim kurumlarından ilgili meslek alanlarında, 28/1/1982
tarihli ve 17588 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Öğretim Üyeliğine
Yükseltilme ve Atanma Yönetmeliği uyarınca en az yardımcı doçentlik
kadrosuna atanmış öğretim üyeleri arasından, üniversite rektörlerince
belirlenecek dört adet asıl ve dört adet yedek üyenin bilgileri talep
olunur.
(3) Öğretim üyelerine ilişkin bilgiler, talep tarihinden
itibaren en geç on beş gün içerisinde Bakanlığa bildirilir.
(4) Teknik heyet, üniversitelerden bildirilen dört üye
ile en az ikisi inşaat mühendisi olmak üzere, Bakanlık teşkilâtında görev
yapan üç üyenin iştiraki ile yedekleri ile birlikte yedi üyeli olarak
teşkil edilir.
(5) Bakanlıkça her yıl Ocak ayında teknik heyet
üyelikleri yenilenir. Yeni üyeler görevlendirilinceye kadar mevcut üyeler
görevine devam eder. Görev süresi dolan üye tekrar görevlendirilebilir.
Teknik
heyetin çalışma usul ve esasları
MADDE 10 – (1) Teknik
heyetin ilk toplantısında üyeler aralarından birini başkan olarak seçer.
(2) Teknik heyetin idarî ve teknik hizmetleri, teknik
heyetin bulunduğu ildeki Müdürlükçe yürütülür. Teknik heyetin gündemi
Müdürlükçe hazırlanır.
(3) Teknik heyet, görüşülecek dosya sayısı ve olağanüstü
durumları da göz önüne alarak, ayda en az bir defa toplanır. Müdürlük,
gerekli gördüğünde teknik heyeti olağanüstü toplantıya davet edebilir.
Toplantının yeri, günü ve saati ile gündemindeki konular, Müdürlükçe en az
yedi gün önceden üyelere bildirilir.
(4) Teknik heyet, en az beş üyenin iştiraki ile toplanır
ve toplantıya katılan üyelerin çoğunluğu ile karar alır; oyların eşitliği
hâlinde, Başkanın taraf olduğu görüş çoğunlukta sayılır.
(5) Teknik heyet tarafından gerek görülmesi hâlinde,
diğer kamu kurum ve kuruluşlardan uzmanlar, oy hakları olmaksızın görüşleri
alınmak üzere toplantılara davet edilebilir.
(6) Gündemdeki konu kendisi veya üçüncü dereceye kadar
kan ve kayın hısımları ile ilgili bulunan veyahut gündemdeki konu ile
herhangi bir şekilde menfaat münasebeti bulunan üye, teknik heyet
toplantısına katılamaz ve oy kullanamaz.
(7) Teknik heyet toplantısı sonunda alınan kararlar,
dayanakları ve ilmî gerekçeleri belirtilerek yazılır, başkan ve üyelerce
imzalanır. Kararlar Bakanlığa, tespiti yapan veya yaptıran İdareye ve
itiraz edene bildirilir.
(8) Hangi sebepten dolayı olursa olsun, yıllık izin,
hastalık ve mazeret izinleri sebebiyle bulunamama hâlleri hariç olmak
üzere, bir yıl içinde dört veya üst üste iki toplantıya iştirak etmeyen
teknik heyet üyesinin üyeliği kendiliğinden sona erer.
(9) Teknik heyet üyeleri, üyelikleri süresince
yaptıkları görev ile ilgili olarak hiçbir menfaat sağlayamazlar. Aksine
davrandığı tespit edilenlerin üyeliği Bakanlıkça sona erdirilir.
Huzur
hakkı, yolluk ve gündelik ödenmesi
MADDE 11 – (1) Teknik
heyetlerin üniversiteler tarafından görevlendirilen üyelerine, Kanunun 8
inci maddesinin sekizinci fıkrasında belirtilen esaslar çerçevesinde huzur
hakkı ödenir.
(2) Teknik heyet üyelerinin toplantılar ve incelemeler
için yapacakları seyahatlerin yolluk ve yevmiyeleri,
10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu
hükümlerine göre ödenir.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Değer
Tespiti ve Uygulama Alanında Hak Sahipliği
Taşınmazların
değerinin tespiti
MADDE 12 – (1) İlgili
kurum, uygulama alanındaki taşınmazların sınırını, yüzölçümünü ve cinsini
gösteren kamulaştırma haritasını veya krokiyi yapar veya yaptırır ve bu
taşınmazların maliklerini ve bunların adreslerini tespit eder veya ettirir.
(2) Taşınmazın değeri; ilgili kurum bünyesinden en az üç
kişiden teşkil olunacak kıymet takdir komisyonları marifetiyle veya hizmet
satın alınmak suretiyle tespit edilir.
(3) Taşınmazın değeri; taşınmaz değerleme konusunda
uzman kişi, kurum veya kuruluşlardan bilgi alınarak ve mahallin emlak alım
satım bürolarından alınacak bilgilerden de faydalanılarak, 4/11/1983 tarihli ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun
11 inci maddesindeki esaslara göre tespit edilir.
Uygulama
alanındaki taşınmaz maliklerinin hakları ve tapuya tescil işlemleri
MADDE 13 – (1)
Yapılacak konut ve işyerlerinin niteliği ve büyüklüğü ilgili kurumca
belirlenmek kaydıyla, uygulama alanındaki taşınmaz maliklerine öncelikle
uygulama alanında yapılacak olan konut ve işyerlerinden verilmek üzere
bunlarla sözleşme akdedilir.
(2) Uygulama alanındaki taşınmazın 12 nci maddeye göre tespit edilen bedeli, malike verilecek
konut veya işyerinin inşaat maliyet bedelinden düşülür. Bu şekilde
yapılacak hesaplama neticesinde taşınmaz malikinin;
a) İlgili kurumdan, alacağı olur ise, bu alacağa konu
meblâğ; taraflar arasında yapılacak anlaşmaya istinaden, nakdi olarak veya
ilgili kurumun, kamu hizmetine tahsis edilmemiş olan taşınmazlarından
verilerek ya da imar hakkının başka bir alana aktarılması suretiyle
ödenebilir.
b) İlgili kuruma borçlu olması halinde, bu borca konu
meblâğ; taşınmaz malikince taksit ile ödenebilir. Taksit ile ödemenin
esasları proje bazında ilgili kurumca belirlenir.
c) Birden fazla konut veya işyeri alma hakkının olması
halinde, birden fazla konut veya işyeri verilmek üzere sözleşme
yapılabilir. Böyle bir durumda, taşınmaz malikinin ilgili kuruma
borçlanması hâlinde ödemeler, verilecek konut veya işyerinin tespitine
yönelik olarak gerçekleştirilecek noter kurası sonrası, ilgili kurumca
belirlenecek takvime göre peşin olarak yapılır.
(3) İlgili kurumca verilecek konut veya işyerinin inşaat
maliyet bedeli; uygulama alanında gerçekleştirilecek yapım ihaleleri
sonrası gerçekleşen, ihale bedeli, arsa edinim bedeli, proje giderleri,
yıkım ve nakliye giderleri, taşınmaz değerinin tespiti masrafları, zemin
iyileştirme giderleri ve müşavirlik giderleri gibi giderler dikkate
alınarak hesaplanır.
(4) Taşınmaz maliklerinden kendisine işyeri
verileceklere müstakil işyeri yerine işyeri hissesi de verilebilir.
(5) İlgili kurum, uygulama alanındaki taşınmaz
maliklerini yapılacak anlaşmalar çerçevesinde proje ortağı yapmak
suretiyle, kat veya hasılât karşılığı inşaat
yapabilir veya yaptırabilir.
(6) Bakanlık, Kanunun 3 üncü maddesi kapsamında Bakanlar
Kurulu kararıyla veya Maliye Bakanlığınca Bakanlığa tahsis edilerek
tasarrufuna bırakılan taşınmazlar da dâhil olmak üzere, uygulama alanında
bulunan bütün taşınmazlar üzerinde her tür harita, plan, proje, arazi ve
arsa düzenleme işlemleri ile toplulaştırma yapmaya; bu alanlarda bulunan
taşınmazları satın almaya, ön alım hakkını kullanmaya, bağımsız bölümler de
dâhil olmak üzere taşınmazları trampaya, taşınmaz mülkiyetini veya imar
haklarını başka bir alana aktarmaya; aynı alanlara ilişkin taşınmaz
mülkiyetini anlaşma sağlanmak kaydı ile menkul değere dönüştürmeye; kamu ve
özel sektör işbirliğine dayanan usuller uygulamaya, kat veya hasılat
karşılığı usulleri de dâhil olmak üzere inşaat yapmaya veya yaptırmaya,
arsa paylarını belirlemeye; 23/6/1965 tarihli ve 634
sayılı Kat Mülkiyeti Kanunundaki esaslara göre paylaştırmaya, payları
ayırmaya veya birleştirmeye ve Türk Medeni Kanunu uyarınca sınırlı ayni hak
tesis etmeye yetkilidir.
(7) Bakanlık; Kanundan kaynaklanan ve altıncı fıkrada
belirtilen yetkilerini, Kanunun 3 üncü maddesi kapsamında Bakanlığa tahsis
edilen taşınmazlar bakımından Maliye Bakanlığının izin ve onayına tabi
olmadan kullanabilir.
(8) Kanunun 3 üncü maddesi kapsamında Bakanlığa tahsis
edilen taşınmazlar üzerinde Kanun kapsamındaki uygulamalara bağlı olarak
meydana gelen yeni taşınmazların kendileri ile anlaşma sağlanan gerçek
kişiler veya mirasçıları ile tüzel kişiler adına tapuya tescil edilmesi,
Bakanlığın isteği üzerine, Maliye Bakanlığınca yapılır. Bu taşınmazlar ile
ilgili olarak tapuda işlem yapılmasını gerektiren diğer hallerde de,
Bakanlığın isteği üzerine, Maliye Bakanlığınca tapuda işlem tesis edilir.
Kiracı veya
sınırlı ayni hak sahibi olanlara konut ve işyeri verilmesi
MADDE
14 –
(1) Uygulama alanındaki taşınmazların ve uygulama alanı dışındaki riskli
yapıların maliklerine konut veya işyeri verilmesinden sonra, arta kalan
konut veya işyerlerinin bulunması hâlinde, belirtilen yapılarda kiracı veya
sınırlı ayni hak sahibi olarak, en az bir yıldır ikamet edenler veya işyeri
işletenler ile Kanun uyarınca taşınmazları kamulaştırılanlara bu konut veya
işyerlerinden verilmek üzere sözleşme yapılabilir.
(2) Kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi veyahut
taşınmazları kamulaştırılanlardan konut veya işyeri talebinde bulunanların
sayısının artan konut ve işyeri sayısından fazla olması hâlinde, konut veya
işyeri verilecekler noter huzurunda gerçekleştirilecek kura işlemi ile
belirlenir.
Riskli
yapıların bulunduğu parseller ile riskli alanlar hakkında uygulanacak
hükümler
MADDE 15 – (1) Riskli
alanlarda ve riskli yapılarda Kanun kapsamında öncelikle maliklerce
uygulama yapılması esastır. Kanun kapsamında yapılacak bu uygulamalara
ilişkin iş ve işlemlerde ilgili kurum maliklere yardımcı olmakla
yükümlüdür.
(2) Riskli yapılarda, Kanunun 6 ncı
maddesinin birinci fıkrası uyarınca, parsellerin tevhit edilmesine,
münferit veya birleştirilerek veya imar adası bazında uygulama yapılmasına,
yeniden bina yaptırılmasına, payların satışına, kat karşılığı veya hasılat paylaşımı ve diğer usuller ile yeniden
değerlendirilmesine esas karar alınmak üzere, yöneticinin veya denetçinin
veya kat maliklerinin üçte birinin istemi üzerine, noter vasıtası ile
yapılacak tebligat ile kat malikleri kurulu toplantıya çağrılır.
a) Bu toplantıda yürütülecek uygulamalar konusunda bütün
maliklerce oybirliği ile anlaşma sağlanamaması halinde, öncelikle riskli
yapının değeri, Sermaye Piyasası Kuruluna kayıtlı olarak faaliyet gösteren
lisanslı değerleme kuruluşlarına tespit ettirilir ve bu değer gözetilerek
oybirliği ile anlaşmaya çalışılır.
b) (a) bendinde belirtilen usule göre oybirliği ile
anlaşma sağlanamaması durumunda, yapılacak uygulamaya sahip oldukları
hisseleri oranında paydaşların en az üçte iki çoğunluğu ile karar verilir.
Bu karar tutanağa bağlanır ve toplantıda bulunan bütün kat maliklerince
imzalanır. En az üçte iki çoğunluk ile alınan karar,
karara katılmayanlara ve kat malikleri kurulu toplantısına iştirak
etmeyenlere noter vasıtasıyla tebliğ edilir ve bu tebliğde, onbeş gün içinde bu kararın kabul edilmemesi halinde
bağımsız bölümlerine ilişkin arsa paylarının, Bakanlıkça tesbit edilecek rayiç değerden az olmamak üzere anlaşma
sağlayan diğer paydaşlara açık artırma usulü ile satılacağı, bu suretle
paydaşlara satış gerçekleştirilemediği takdirde, bu payların, rayiç bedeli
Bakanlıkça ödenmek kaydı ile tapuda Hazine adına resen tescil edileceği
bildirilir.
(3) En az üçte iki çoğunluk ile alınacak karara
katılmayan maliklerin bağımsız bölümlerine ilişkin arsa paylarının rayiç
değeri; ikinci fıkranın (a) bendi uyarınca tespit edilen riskli yapının
değerine göre belirlenir.
(4) En az üçte iki çoğunluk ile alınacak kararlar ve
anlaşma şartları Müdürlüğe bildirilir. Anlaşmaya katılmayan maliklerin
bağımsız bölümlerine ilişkin arsa payları; ikinci fıkranın (a) bendi
uyarınca tespit edilen veya Bakanlıkça tespit ettirilen arsa payı değeri
üzerinden anlaşma sağlayan diğer paydaşlara açık artırma usulü ile satılır.
Bu suretle paydaşlara satış gerçekleştirilemediği takdirde, bu paylar,
Bakanlığın talebi üzerine, tespit edilen rayiç bedeli de Bakanlıkça ödenmek
kaydı ile tapuda Hazine adına resen tescil edilir ve yapılan anlaşma
çerçevesinde değerlendirilmek üzere Bakanlığa tahsis edilmiş sayılır veya
Bakanlıkça uygun görülenler TOKİ’ye veya İdareye
devredilir.
(5) Bu durumda, paydaşların kararı ile yapılan anlaşmaya
uyularak işlem yapılır. Malik ile yapılan anlaşmanın şartlarının tapu
kütüğünde belirtilmesi de dahil tapu tesciline
ilişkin işlemler Müdürlük vasıtasıyla gerçekleştirilir.
(6) Bakanlıkça uygun görülmesi hâlinde, Kanunun 6 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca, arsa payları
satın alınanlar ile 14 üncü madde hükümleri çerçevesinde konut veya işyeri
sözleşmesi yapılabilir.
(7) Bir parselde birden fazla riskli yapı bulunması
halinde her bir yapı için ayrı ayrı rapor
düzenlenerek Bakanlığın onayına istinaden uygulama işlemi yapılır.
(8) Üzerindeki yapıların tamamı riskli yapı olarak
tespit edilmiş olan bir veya tevhidi mümkün olan birden fazla parsel
birlikte değerlendirilerek, yürütülecek uygulamaya sahip oldukları
hisseleri oranında proje paydaşlarının en az üçte iki çoğunluğu ile karar
verilir.
(9) Riskli alanlarda;
a) Malikler tarafından yürütülecek uygulamalarda
parsellerin tevhit edilmesine, münferit veya birleştirilerek veya imar
adası bazında uygulama yapılmasına, yeniden bina yaptırılmasına, payların
satışına, kat karşılığı veya hâsılat paylaşımı ve diğer usuller ile yeniden
değerlendirilmesine,
b) Üzerindeki bina yıkılarak arsa haline gelen
taşınmazlarda ilgili kurum tarafından yürütülecek uygulamalarda uygulanacak
projeye,
sahip oldukları
hisseleri oranında proje paydaşlarının en az üçte iki çoğunluğu ile karar
verilir.
(10) Riskli alanda veya riskli yapıların bulunduğu
parselde risksiz yapı bulunması halinde, bu yapı uygulama dışı tutulabilir.
Bu durumda binanın bulunduğu alan ifraz edilebilir. İfraz imkânı yok ise
maliklerin anlaşması halinde binanın hâlihazır durumu korunabilir.
BEŞİNCİ
BÖLÜM
Yapılacak
Yardımlar ve Tahliye
Kira
yardımı ve diğer yardımlar
MADDE 16 – (1)
Anlaşma ile tahliye edilen uygulama alanındaki yapılar ile uygulama alanı
dışındaki riskli yapıların maliklerine tahliye tarihinden itibaren konut ve
işyerlerinin teslim tarihine veya ilgili kurumca belirlenecek tarihe kadar,
mümkün olması hâlinde geçici konut veya işyeri tahsisi, mümkün olmaması
hâlinde ise, Bakanlıkça kararlaştırılacak aylık kira yardımı yapılabilir.
Kira yardımı aylık 600 Türk Lirasını, yardım süresi ise, 18 ay’ı geçemez.
Aylık kira bedeli, her yıl Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan
Tüketici Fiyatları Endeksi oranında güncellenir.
(2) Yapılacak kira yardımının ilk beş aya kadar olan
kısmı, taşınma masrafları da dikkate alınarak peşin olarak ödenebilir.
(3) Birinci fıkrada belirtilen yapılarda kiracı veya
sınırlı aynî hak sahibi olarak ikamet edenlere veya işyeri işletenlere,
Bakanlıkça belirlenecek oranda defaten kira yardımı yapılabilir.
(4) Kira yardımı başvuruları;
a) Uygulama alanında, riskli alan veya rezerv alanı
belirlenmesine ilişkin karar ve tapu belgesine istinaden ilgili kuruma,
b) Uygulama alanı dışındaki riskli yapılarda, riskli
yapı tespitine ilişkin rapor ve tapu belgesine istinaden Müdürlüğe,
yapılır.
(5) Dönüşüm Projeleri Özel Hesabından yapılacak kira
yardımları;
a) Uygulama alanında kira yardımı talebinin uygulamayı
yapan İdare veya TOKİ’ce uygun görülmesi ve onaylanmak
üzere Bakanlığa gönderilmesi üzerine, ilgililerine ödenmek üzere İdare veya
TOKİ’nin hesabına,
b) Uygulama alanı dışındaki riskli yapılarda kira
yardımı talebinin Müdürlükçe uygun görülmesi ve onaylanmak üzere Bakanlığa
gönderilmesi üzerine, doğrudan riskli yapı maliklerinin hesap numaralarına,
yapılır.
(6) Kanun kapsamında kredi kullanacak gerçek veya tüzel
kişilerin bankalardan kullanacağı kredilere; Hazine Müsteşarlığının bağlı
bulunduğu Bakanın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenen oranlarda
Dönüşüm Projeleri Özel Hesabından karşılanmak üzere faiz desteği
verilebilir.
(7) Dönüşüm Projeleri Özel Hesabından aynı kişiye hem
kira yardımı ve hem de faiz desteği yapılamaz. Kira yardımından
faydalananlar faiz desteğinden, faiz desteğinden faydalananlar ise kira
yardımından faydalanamaz.
Tahliye
MADDE 17 – (1) İlgili
kurum ile anlaşma yapan taşınmaz malikleri, ilgili kurumca belirlenecek
takvime göre on beş gün içinde var ise su, elektrik, telefon ve doğalgaz
benzeri hizmet ve emlak vergisi gibi vergi borçlarını ödeyerek yapıyı boş
olarak teslim eder.
ALTINCI
BÖLÜM
Planlama
Planlama
süreci
MADDE 18 – (1)
Uygulama alanına yönelik olarak yapılacak planlarda alanın özelliğine göre;
Afet risklerinin azaltılması, fiziksel çevrenin iyileştirilmesi, korunması
ve geliştirilmesi, sosyal ve ekonomik gelişmenin sağlanması, enerji
verimliliği ve iklim duyarlılığı ile yaşam kalitesinin artırılması esastır.
(2) Bakanlık;
a) Riskli alan ve rezerv yapı alanı ile riskli yapıların
bulunduğu taşınmazlara ilişkin her tür ve ölçekteki planı resen yapmaya,
yaptırmaya ve onaylamaya,
b) Riskli alan ve rezerv
yapı alanındaki uygulamalarda faydalanılmak üzere; özel kanunlar ile
öngörülen alanlara ilişkin olanlar da dâhil, her tür ve ölçekteki planlama
işlemlerine esas teşkil edecek standartları belirlemeye ve gerek görülmesi
hâlinde bu standartları plan kararları ile tayin etmeye veya özel
standartlar ihtiva eden planlar yapmaya, onaylamaya ve kent tasarımları
hazırlamaya,
yetkilidir.
(3) Büyükşehir belediyesi sınırları içerisindeki ilçe
belediyelerince hazırlanan imar planı teklifleri hakkında ilgili büyükşehir
belediyesinin görüşü alınır. Büyükşehir belediyesinin onbeş
gün içinde görüş vermemesi halinde, uygun görüş verilmiş sayılır.
(4) İdarece veya ilgililerince kentsel tasarım projesi
ile birlikte hazırlanan plan teklifleri; planlama alanı ve yakın çevresinin
meri planları ve mevcut durumu gösterir bilgi ve belgeler, ilgili kurum ve
kuruluş görüşleri ile birlikte Bakanlığa iletilir. Bakanlıkça uygun görülen
plan teklifleri, aynen veya değiştirilerek onaylanır.
(5) Uygulama alanında, 21/7/1983
tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ile
16/6/2005 tarihli ve 5366 sayılı Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz
Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında
Kanun kapsamında kalan alanlardan bulunması hâlinde, alanın sit statüsü de
gözetilerek, Kültür ve Turizm Bakanlığının görüşü alınır.
(6) Bu madde kapsamındaki uygulamaların zaruri kılması
hâlinde, bu uygulamaların gerektirdiği iş ve işlemler hakkında Kanunun 9
uncu maddesinin hükümleri uygulanır.
Planların
değerlendirilmesi
MADDE 19 – (1)
Bakanlık, uygulama alanın özelliğine, planın ölçeğine ve ihtiyaç analizine
göre kendisine sunulan planda bulunması gereken esasları ve yapılacak tespit,
araştırma ve inceleme konularını belirler. Bunlara göre sunulan plan
kararlarını değerlendirir. Bakanlık, plan onaylarken, planlama esaslarını
ve yapılan analiz ve kararlar ile birlikte planın kent bütününe ve
çevresine etkisini ve uyumunu, ulaşım sistemi ile bütünleşmesini, sosyal ve
teknik altyapı alanlarının sağlanmasını ve kentsel doku ve yaşanabilirlik
hususlarını da dikkate alır.
YEDİNCİ
BÖLÜM
Çeşitli ve
Son Hükümler
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 20 – (1) 4/8/2012 tarihli ve 28374 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun
Uygulama Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçiş hükmü
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce Bakanlığa
iletilmiş ve fakat henüz Bakanlar Kuruluna teklif olarak sunulmamış olan
riskli alan olarak ilân etme talebi işlemleri ile rezerv yapı alanı olarak
belirleme işlemleri, bu Yönetmelik hükümlerine göre tamamlanır.
Yürürlük
MADDE 21 – (1) Bu
Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 22 – (1) Bu
Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Şehircilik Bakanı yürütür.
Eki için tıklayınız.
|